Türkiye, 2022’de yaklaşık 110 bin göçmeni hudut dışı etti

Türkiye’nin sistemsiz göçle çabası sürüyor…

Göç Yönetimi Başkanlığı Sistemsiz Göçle Uğraş ve Hudut Dışı İşleri Genel Müdürü Ramazan Seçilmiş; göçmenlerin, kolluk kuvvetlerince yakalandıktan sonra hudut dışı süreçleri tamamlanana kadar barındırıldıkları geri gönderme merkezlerinden biri olan Akyurt Geri Gönderme Merkezi’nde basın bilgilendirme toplantısı yaptı.

Kapasiteler artırıldı

Geri gönderme merkezlerinin 2015’te 1.740 kişi kapasitesine sahip olduğunu belirten Seçilmiş, bu yıl prestijiyle 30 geri gönderme merkezinin kişi kapasitesinin 20 bin 540’a ulaştığını söyledi.

Seçilmiş, “Şu an halihazırda geri gönderme merkezlerimizde yaklaşık 18 bin sistemsiz göçmen bulunuyor.” dedi.

Geri gönderme merkezlerinde 18 bin göçmen var

Türkiye’nin sistemsiz göçle gayretini 2015’ten bu yana Sistemsiz Göçle Çaba Strateji Evrakı ve Ulusal Aksiyon Planı’ndaki 4 stratejik öncelik çerçevesinde sürdürdüğünü lisana getiren Seçilmiş, bu stratejik önceliklere ait şu bilgileri verdi:

“Öncelikli emelimiz, sistemsiz göçü kaynağında durdurmaya yönelik faaliyetlerimiz var. Hudutta çok önemli önlemler almış durumdayız. Bu sene hudutlarımızda yüzde 36’lık baskı azalması kelam konusu. Yani hudutlarımızda engellediğimiz yabancı sayısında geçen yıla kıyasla yüzde 36’lık düşüş var.

Van’da yakalanan sistemsiz göçmen sayısında yaklaşık yüzde 20 düşüş var. Ülke içinde faal yakalamalar yapıyoruz. 2019’da 454 bin yabancı yakalamıştık, 2020 ve 2021’de pandemi nedeniyle bu sayılar düştü, 122 bin ve 162 bindi. Bu yıl ise 263 bin 136 sistemsiz göçmen yakaladık. Mükerrerlikten arındırdığımızda bu sayı 219 bin 495.”

2016’da hudut dışı muvaffakiyet oranı yüzde 9’du

Etkili ve sağlıklı işleyen geri gönderme sistemi kurduklarını tabir eden Seçilmiş, “2016’da yüzde 9 olan hudut dışı muvaffakiyet oranımız, bu yıl Suriyelilerden ve mükerrerlikten arındırdığımızda yüzde 65’i bulmuş durumda. Halihazırda geri gönderme merkezlerinde hudut dışı edilecek 18 bin yabancıyı da hesaba kattığımızda yüzde 70’lere varan bir hudut dışı muvaffakiyet oranımız var.” dedi.

“Afganistan’a 61 bin 617, Pakistan’a 12 bin 914 kişiyi hudut dışı ettik”

Seçilmiş, “2019’da 107 bin sistemsiz göçmen hudut dışı etmiştik. En fazla hudut dışı edilen yıldı 2019. Bu yıl dün prestijiyle 109 bin 816 sistemsiz göçmen hudut dışı edilmiş durumda. Bu bizim açımızdan bir yılda en fazla hudut dışı yapılan yıl oldu. Bu manada bir rekor kırdık.” sözlerini kullandı.

Bu yıl Afganistan’a 230 charter seferi düzenledikleri bilgisini paylaşan Seçilmiş, 61 bin 617 Afganistan asıllı yabancıyı ülkesine gönderdiklerini ve bu uyruktan yabancıları hudut dışı etmede yaklaşık yüzde 70 bir muvaffakiyet oranları olduğunu aktardı.

Seçilmiş, bu yıl hudut dışı edilen Pakistan asıllı yabancı sayısının ise 12 bin 914 olduğunu belirterek, bu yıl Pakistan’a 2 charter seferi düzenlediklerini ve bu uyruktan yabancıları hudut dışı etmede muvaffakiyet oranlarının ise yüzde 94 olduğunu söyledi.

2020’den bu yana Yunan’ın geri itmelerinden 170 göçmen öldü

Türkiye’nin geri gönderme ve hudut dışı muvaffakiyet oranında dünyadaki en başarılı ülke olduğunu vurgulayan Seçilmiş, şunları kaydetti:

“Avrupa Birliği ülkelerinde bu oranların yüzde 10’larda olduğunu tabir edeyim. Hudut dışı süreçlerinde insan odaklı göç idaresi anlayışımızdan taviz vermiyoruz. Bizim bu hudut dışı muvaffakiyet oranlarımız arttıkça geri gönderme merkezleriyle ilgili vakit zaman haksız ithamlarla karşı karşıya kalıyoruz.

Gerek Yunanistan’ın gerek Avrupa Birliği’nin insanlık dışı, insan haklarını hiçe sayan muamelelerine ses çıkaramayanların, göz yumanların geri gönderme merkezlerimizle ilgili birtakım savlarını görüyoruz. Bu savları büsbütün reddediyoruz. Sayı vereyim, 2020’den bu yana Yunanistan’ın geri itmelerinden kaynaklı 170 göçmen hayatını kaybetti.”

“Türkiye Cumhuriyeti korunma gereksinimi içinde olan hiç kimseyi göndermez”

Geri gönderme merkezlerinde sistemsiz göçmenlerin tüm temel gereksinimlerinin karşılandığını, insan haklarına saygılı muamele gördüklerini, makus muameleye maruz kalmadıklarını anlatan Seçilmiş, “Türkiye Cumhuriyeti korunma gereksinimi içinde olan ya da ülkesine gönderildiğinde zulüm ya da mevt tehlikesiyle karşı karşıya kalacak hiç kimseyi göndermez. Onlara gerekli müdafaayı sağlar. Bizim gayretimiz, bu korunma gereksinimi içinde olmayan, ülkemizde bulunan kaçak göçmenlerin ülkelerine geri gönderilmesidir.” diye konuştu.

Düzensiz göçmenlerin hudut dışı süreçlerine ait de bilgi veren Seçilmiş, “Sınır dışı süreçleriyle ilgili bizim geri gönderme merkezlerinde tutma süremiz 6+6 olmak üzere 12 ay. Bu müddette yabancıyı hudut dışı etmemiz gerekiyor. Yabancının hudut dışı edilmesiyle ilgili en kıymetli öge, seyahat evrakı var mı, yok mu. Seyahat dokümanı varsa kanunda beklenmesi gerek müddetler var, dava açma müddeti üzere. Bu müddetler takip edildikten sonra 7 günden sonra çabucak hudut dışı ederiz. Yabancı da gönüllüyse feragat dilekçesiyle 7 günden evvel de gönderebiliriz.” diye konuştu.

Sürecin seyahat dokümanı olmaması durumunda farklı işlediğine işaret eden Seçilmiş, “Yabancının uyruk tespitine yönelik teknik gelişmeler sağladık, burada onu da söz edeyim. Dışişleri Bakanlığımız 78 ülkede vize verirken parmak izi almaya başladı. Bir sistemsiz göçmen ülkeye geldiğinde uyruğunu gizlese ya da öteki bir uyruktan olduğunu söz etse bile çok rahat bir formda parmak izi eşleşmesiyle uyruğunu tespit edebiliyoruz.” dedi.

“Seyahat evrakını temin edip ülkesine gönderiyoruz”

Seçilmiş, yasa dışı yollarla sondan geçenlerin yakalandıktan sonra hudut dışı edilmelerine ait soru üzerine, “Ülkemize yasa dışı girenler Afganlar ve Pakistanlılar genelde doğu hudutlarımızda. Ayrıntılı mülakat sonrası gerçek kimliğini tespit ettikten sonra konsolosluğuyla temasa geçip şahsın seyahat evrakını temin edip ülkesine gönderiyoruz.” diye konuştu.

Seçilmiş, tıpkı halde Fas ve Cezayir ile de kurulan biyometrik bilgi paylaşımı yoluyla bu iki ülke vatandaşı olup Türkiye’de yakalananların hudut dışı oranlarında önemli artış yaşandığını söyledi.

Sınır dışı edilenlerin tekrar Türkiye’ye gelme oranı

Türkiye tarafından yakalanan bir yabancının sistemsiz göç ortak data tabanına kaydının yapıldığını ve daha sonra tekrar yakalanması halinde mükerrerliğini bu sayede görebildiklerini aktaran Seçilmiş, “Sınır dışı ettiğimiz yabancıların tekrar Türkiye’ye gelmelerine ait mükerrerlik oranı yalnızca yüzde 0,01.” bilgisini verdi.

Yabancıların hudut dışı süreçlerinin maliyetli bir iş olduğunu lisana getiren Seçilmiş, bu maliyetin yalnızca ulusal bütçeden karşılanmadığını, ilgili kanun unsuru uyarınca hudut dışı edilen yabancının masraflarının kendisi tarafından karşılanmasının temel olduğunu ve iş birliği içinde olunan birtakım ülke ve memleketler arası kuruluşların da seyahat masraflarını karşıladığını kaydetti.

Seçilmiş, geri gönderme merkezlerinde yalnızca vize, ikamet ihlalinde bulunan yabancıların tutulmadığını, kamu tertibi ve güvenliği açısından sakıncalı olan yabancıların da tutulduğunu ve bunların da daha sonra hudut dışı edildiğini anlattı.

Kamu sistemi ve güvenliğini bozan ya da cezaevinden tahliye edilen istisnasız her yabancının, hudut dışı edilmek üzere geri gönderme merkezlerine teslim edildiğini kaydeden Seçilmiş, geçmişte vatandaşlıktan çıkarılan Avustralyalıyı dahi hudut dışı ettiklerini söyledi.

Uluslararası muhafaza statüsünün bozulma hali

Bu yıl yakalanan, mükerrerlikten arındırılmış 219 bin 495 sistemsiz göçmen sayısına Suriyelilerin dahil olup olmadığıyla ilgili soruya Seçilmiş, şu karşılığı verdi:

“Suriyelilere iki nedenle kolluk tarafından süreç yapılır. Birincisi, hata işlemiştir, kamu sistemi ve güvenliğini bozmuştur, cezaevine girmiştir, o yüzden sistemsiz göç ortak bilgi tabanına kaydedilir. Bu Suriyelilerle ilgili hudut dışı etme kararı alınır ve geri gönderme merkezine alınırlar. Suriyeliler suça bulaştığı anda geri gönderme merkezine alınır.

İkincisi, olağanda ülkemizde kayıtlı, süreksiz muhafaza altında lakin Avrupa’ya geçmeye çalışan, Yunanistan’ın geri ittiği, Batı’da başaramayıp kolluk tarafından yakalanan Suriyeliler de sistemsiz göç ortak bilgi tabanına kaydedilir ancak bu Suriyelilerle ilgili hudut dışı etme kararı almayız. Zira bu şahıs ülke içinde süreksiz müdafaa altında, milletlerarası muhafaza statüsündeki bir Suriyelidir.

Uluslararası muhafaza statüsü ne vakit iptal edilir? Kamu tertibi ve güvenliği açısından sakıncalı olduğunda. Cürüm işlediklerinde statüleri iptal edilir, yasa dışı çıkıştan yakalandıklarında statüleri iptal edilmez, kayıtlı oldukları vilayetlere yönlendirilirler, imza hükümlülüğüne tabi tutulurlar. Üç defa imza yükümlülüğüne de uymazsa o vakit statülerinin iptaline kadar bir noktaya gidebilirler.”

Geri gönderme merkezi basına tanıtıldı

Seçilmiş, açıklamasının akabinde gazetecilerle birlikte geri gönderme merkezini gezdi.

Kolluk kuvvetlerince yakalanarak geri gönderme merkezine getirilen sistemsiz göçmenlerin birinci olarak parmak izleri alınarak bilgi tabanındaki bilgilerle eşleştirmesi yapılıyor.

Daha sonra üzerleri ve eşyaları el dedektörü ve X-ray aygıtlarıyla aranan göçmenlerin, yanlarındaki yasaklı eşyaları tutanakla emanete alınıyor.

Özel sıhhat durumları da dahil olmak üzere öbür bilgileri kayıt altına alınan sistemsiz göçmenlere, temel muhtaçlık materyalleri teslim ediliyor.

Güvenlik önlemleri kapsamında, odalar, tuvalet ve banyolar hariç olmak üzere 302 kamerayla 7 gün 24 saat izlenen merkezde, sistemsiz göçmenlere günlük en az 2 bin 500 kalorilik 3 öğün yemek veriliyor.

Düzensiz göçmenlerin kıyafet muhtaçlığının karşılanması için kıyafet alanı ile toplumsal faaliyetlerin gerçekleştirildiği alanları da barındıran merkezde, sıhhat hizmetinin sunulması için bir de poliklinik bulunuyor.

Günde en az 1 saat havalandırma alanına çıkarılan sistemsiz göçmenler, vaktini fotoğraf ve spor yapıp, masa tenisi oynayarak da değerlendirebiliyor.